HSBC Grubu’nun hazırladığı ‘Navigator: Daha İyisini İnşa Etme’ Raporu, iş dünyası liderlerinin Covid-19 pandemisi ile birlikte kısa ve orta vadede aldıkları önlemleri, stratejik planlarını ve iş görünümü ile ilgili görüş ve beklentilerini ortaya koyuyor. 14 ülkeden 2 bin 600’den fazla şirketin katılımıyla Nisan ve Mayıs 2020’de gerçekleştirilen anket sonucu oluşturulan rapora göre; acil durum planlarının Covid-19 pandemisinin etkileriyle ile baş etmede yeterince güçlü olmadığının fark edilmesinin ardından dünya genelinde iş dünyası daha dirençli hale gelmek için büyük operasyonel değişiklikler gerçekleştiriyor.
ACİL DURUM PLANLARI KRİZE YETERİNCE HAZIR DEĞİLDİ
Farklı sektörlerden küçük, orta ve büyük ölçekli şirketlerin katıldığı anketin sonuçları; çok sayıda şirketin kriz öncesinde teknoloji, finans ve sürdürülebilirlik gibi kilit öneme sahip operasyonel alanlarda acil durum planlamalarını ihmal ettiğine işaret ediyor. Şirketlerin yaklaşık yarısı (%47) son aylarda karşı karşıya kalınan güçlüklere hazırlanmak için önceden daha fazlasını yapabileceklerini belirtiyor.
Rapora göre; uzaktan çalışma uygulamasına geçilmesi bazı şirketlerde iş sürekliliği hazırlıklarındaki zayıflıkları açığa çıkardı. Şirketlerin %57’si geçtiğimiz iki yıllık dönemde operasyonel verimliliği geliştirmek için teknoloji yatırımlarını önceliklendirdiklerini ifade ediyor. Nakit akışı da pandemi döneminde şirketler için sorun teşkil eden konular arasında yer alıyor. Şirketlerin yalnızca %43’ü finansal pozisyonu güçlendirmek için pandemi öncesinde adım attıklarını belirtiyor.
YENİ KOŞULLARA ADAPTASYON İÇİN ADIM ATILIYOR
Kriz pek çok şirketi yeni koşullara adapte olmaya zorladı. Rapor; şirketlerin %63’ünün operasyonlarında hali hazırda değişiklikler yaptıklarını gösteriyor. Şirketlerin %44’ü ürün ve hizmetlerini daha da değiştirmeyi planlarken, %33’ü bunu çeşitlendirme yoluyla, %17’si ise çeşitliliği azaltarak belirli bir alanda uzmanlaşma yoluyla yapmayı hedefliyor.
Daha uzun vadede şirketler, teknoloji ve sürdürülebilirliğe daha fazla odaklanarak daha çevik çalışma ve ofis düzenleri oluşturmayı hedefliyor. Bu alanda öne çıkan rapor bulguları şöyle:
BİNA KULLANIMI AZALTILIYOR: Şirketlerin %38’i ofis ve üretim lokasyonlarının fiziksel kullanım alanını Lunabet yeniden gözden geçirirken, %29’u ofis alanını küçültmeyi planlıyor.
DAHA BİR ESNEK ÇALIŞMA DÜZENİ: Şirketlerin %69’u esnek çalışmanın standard haline geleceğine inanıyor. %34’ü ise hava yoluyla yapılan seyahatlerin azalacağını öngörüyor.
TEKNOLOJİ KRİTİK ÖNEME SAHİP OLACAK: Şirketlerin %61’i sanal işbirliğinin gelecek iki yıl içerisinde standart bir uygulama haline geleceğine inanırken, %57’si şirket içi ve dışı sanal toplantıların sokağa çıkma kısıtlamalarının ortadan kalkması sonrasında da devam edeceğini ve kalıcı olacağını ifade ediyor.
TOPARLANMANIN İTİCİ GÜCÜ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK: Şirketlerin %91’i daha sürdürülebilir olmak amacıyla gelecek üç yıl içerisinde iş modellerini yeniden yapılandırmayı hedeflerken, %27’si ise tedarik zincirlerini çevresel olarak daha sürdürülebilir hale getirmeyi amaçlıyor.
ÇEVİKLİK KAZANILMASI KRİZİN ÜSTESİNDEN GELMEDE ÖNEM TAŞIYOR
HSBC Türkiye Genel Müdürü Selim Kervancı, HSBC Grubu’nun küresel çapta gerçekleştirdiği anket ile ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: “Şirketlerin iş yapma ekosistemlerini geleceğe dönük olarak daha dirençli hale getirmek için kayda değer adımlar attıklarını görüyoruz. Covid-19 pandemisinin yol açtığı hasar şirketleri dönüşüm planlarına hız vermeye iterken, aynı zamanda tedarik zinciri bağımlılıklarını iş dünyası liderlerinin gündemlerinde üst sıralara taşıdı. İçerisinden geçtiğimiz dönemden şirketlerinin en az hasarla çıkmasını hedefleyen liderlerin organizasyonlarına çeviklik kazandırmaları büyük önem taşıyor.”
ŞİRKETLER ARASI YARDIMLAŞMA ÖN PLANDA
HSBC Grubu raporu kriz döneminde pek çok şirketin ayakta kalmasında iş birliklerinin hayati öneme sahip olduğuna işaret ediyor:
- Geçtiğimiz altı aylık dönemde şirketlerin neredeyse tamamı (%93) birlikte çalıştıkları şirketleri desteklediklerini ifade ediyor. Özellikle daha büyük ölçekli şirketlerin küçük ölçekli iş ortaklarını destekledikleri görülüyor.
- Şirketlerin %58’i iş ortaklarıyla bilgi, tavsiye, uzmanlık veya tesislerini paylaştıklarını belirtiyor.
- Şirketlerin %40’ı ürün ve hizmetlerinin müşterilere ulaştırılmasında diğer şirketlerle iş birliği yaptıklarını söylüyor.
GELECEK ALTI AYIN ZORLU GEÇECEĞİ ÖNGÖRÜLÜYOR
Rapora göre; iş birlikleri kriz döneminde şirketlerin operasyonlarını devam ettirmelerine yardımcı olsa da, şirketler önümüzdeki altı aylık dönemde farklı güçlüklerle karşılaşacaklarını öngörüyor. Şirketlerin %62’si finansal ve iş gücü yapılarındaki zayıflıkları en önemli güçlükler olarak ifade ederken, %31’i nakit akışını sürdürmede güçlük çektiklerini belirtiyor. Bununla birlikte çalışan moralindeki düşüklük şirketlerin %33’ü tarafından kısa vadede direnç inşa etme önünde bir engel olarak görülüyor.
TEDARİK ZİNCİRLERİ YENİDEN YAPILANDIRILACAK
Rapor; şirketlerin şeffaflığı ve güvenliği artırmak amacıyla gelecek iki yıl içerisinde tedarik zincirlerinde gerçekleştirmeyi öngördükleri değişiklikleri ortaya koyuyor:
- Şirketlerin %29’u tedarik zincirlerini çeşitlendirmeyi, daha fazla sayıda iş ortağıyla çalışmayı hedefliyor. %26’sı da daha istikrarlı piyasalardaki şirketlerle çalışmayı istiyor.
- Buna karşın, şirketlerin üçte biri riskleri azaltmak için tedarik zincirlerini kısıtlamayı veya kısaltmayı planlıyor.
- Şirketlerin %67’si tedarik zinciri güvenliğini, kritik tedarikçileri belirleyip güvence altına alarak veya tedarikçilerinin gelecek şokların üstesinden gelme becerilerini gözden geçirerek artırmayı planlıyor.